Прайшоў крокам пераможцы ад Германіі да Азербайджана
Жыхар Азерцаў Уладзімір Лукіч Сітайла — украінец, але другой радзімаю для яго стала Беларусь. Пераехаў сюды ў трыццатых гадах мінулага стагоддзя разам са сваімі роднымі з Ямільчынскага раёна Жытомірскай вобласці. Дакладней, спачатку пераехаў яго брат, зарабіў крыху грошай і, пераканаўшыся, што тут можна лягчэй сябе пракарміць, паклікаў усю сям’ю.
Уладзімір Лукіч ветэран вайны. У армію трапіў у 1944 годзе. З баямі дайшоў да Германіі, быў паранены, узнагароджаны медалём “За адвагу”, атрымаў званне сяржанта. А з Германіі дайшоў пешшу да… Азербайджана.
— Думаў, вярнуся адразу дадому, аж тут залічылі мяне ў атрад пераможцаў, які павінен быў праходзіць урачыстым маршам па гарадах. Ішлі мы ў дзень па пяцьдзясят кіламетраў. Набліжаемся, напрыклад, да нейкага раённага цэнтра, тады музыка наперад заязджае, нам даюць каманду падцягнуцца — і ўваходзім урачыста, каб паказаць: вось вяртаюцца пераможцы. Так дайшлі да Тбілісі, далей — Баку, пасля — Кіравабад Азербайджан-скай ССР. Там, у Кіраваба-дзе, я і спыніўся. Пабыў крыху ў армейскай гарнізоннай хлебапякарні і папрасіўся дадому.
Ва ўзнагародным лісце чырвонаармейца Уладзіміра Сітайлы ад 7 лютага 1945 года запісана: “У наступальных баях ва Усходняй Прусіі праявіў адвагу і мужнасць. Выконваючы задачу, зайшоў з кулямётам у тыл праціўніка і агнём кулямёта паспрыяў поспеху падраздзялення. У баі 3.02.45 быў паранены і ў цяперашні момант зна- ходзіцца на лячэнні. Варты ўзнагароджання ўрадавай узнагародай — медалём “За адвагу”.
На шчасце, раненне аказалася лёгкім, і ў хуткім часе Уладзімір Лукіч зноў быў у страі.
— Паставілі мы сваю “саракапятку” ў полі, — успамінае ён акалічнасці ранення, — снапамі замаскіравалі і вялі агонь. А ён, немец, засёк нас — і ў адказ. Снарад разарваўся — і мне асколкі ў сківіцу і ў нагу трапілі.
Уладзімір Лукіч усё жыццё працаваў на зямлі — у сельгаспрадпрыемствах і ў лясной гаспадарцы.
Здаецца, пра якія б эпізоды ваенных гадоў ні вёў ён гаворку, заўсёды расповед прасякнуты сумам па радзі-ме і мірнай працы. Гэта адчуваецца і па інтанацыі, і па змесце выказванняў: пасля перамогі адразу імкнуўся дадому, у Кіравабадзе таксама доўга не вытрымаў, папрасіў, каб адпусцілі. А яшчэ ў яго словах заўсёды адчуваецца гумар, пра ўсё ён расказвае з добраю ўсмешкаю або нават з іроніяй.
Напрыклад, пра такі эпізод:
— Неяк нашы афіцэры здабылі дзесьці галоў сорак кароў і загадалі венграм рэзаць іх, а мяне паставілі назіраць. Ну, стаю, гляджу: лупяць, разбіраюць, а хто-небудзь, бачу, туды-сюды — і адкіне ўбок для сябе кавалак. Але я нічога ім не зрабіў, ай, думаю, няхай, што я буду чапляцца…
Ні цяжкасці даваеннага жыцця, ні баявыя выпрабаванні нібыта не наклалі свой цяжкі адбітак на характар гэтага чалавека. А можа быць, зрабілі ўплыў, але толькі станоўчы, навучылі любіць і цаніць жыццё, працу, людзей — словам, усё тое, за што самааддана змагаліся абаронцы Радзімы на франтах і што пасля нястомна ўмацоўвалі на палях, заводах і будоўлях.
У. МІХАЙЛАЎ.
Хороший человек. Я его с детсва знаю.