Талачыншчыне ёсць кім ганарыцца
Стваральнікамі матэрыяльных і духоўных каштоўнасцей у кожным перыядзе часу з’яўляюцца людзі. Каб ведаць пра іх больш і прадстаўляць зробленае імі ў розных сферах дзейнасці, раённы гісторыка-краязнаўчы музей прыступіў да ажыццяўлення праекта, прысвечанага Году малой радзімы, “Таленты малой радзімы”.
Паслядоўна ў часе адзін з залаў музея будзе расказваць пра творцаў і іх здабыткі, вядомыя ў краіне і за яе межамі іх здзяйсненні. Першымі з нашых землякоў тут прадстаўлены мастакі Міхаіл Савіцкі, Лявон Баразна, Юрый Палякоў і Аляксандр Кірэеў. Адметнасцю праекта з’яўляецца тое, што аповед пра творцаў падмацоўваецца магчымасцю бачыць іх работы.
Самабытнасць, арыгінальнасць мастакоўскага таленту Лявона Баразны перадаюць фотаздымкі сцэнічных касцюмаў з непаўторным, каларытным арнаментам, якімі па яго распрацоўцы, з прывязкай да пэўнай мясцовасці, звычак і традыцый, абрадаў людзей, карысталіся як прафесійныя, так і самадзейныя мастацкія калектывы. Праз мадэліроўку народнага касцюма мастаку ўдалося стварыць вобраз пэўнага духоўнага асяродку, мясцовасці, душы чалавека. Хоць здымкі чорна-белыя, але яны заварожваюць перададзенымі праз іх элементамі ткацтва, тыпам арнаменту, кроем беларускай вопраткі. Шмат пра гэта напісана, але западае ў душу менавіта тое, што бачыш сам, адкрываючы для сябе адметнасць таленту Лявона Цімафеевіча.
А калі ўзіраешся ў яго работы “Вера” (1971 год), “Партрэт падлетка” (1949), “Ворыва” (1970), “Май” (1970), “За кудзеляй” (1949), адчуваеш, што глядзяць на цябе з палотнаў нашыя, у ваколіцах яго Новага Сяла, Навасёлак, Мяшкова, Талачына краявіды, побытавыя малюнкі, адкрытыя, у захапленні ад адкрыцця прыгажосці ў жыцці, рэчаіснасці вочы яго герояў.
Дзякуючы дочкам нашага земляка, якія перадалі бясцэнныя каштоўнасці ў музей, мы ўяўляем сабе і месца непасрэдна сваёй вёскі, роднай зямлі ў яго творчасці. Любоў творцы да малой радзімы прачытваецца непасрэдна ў назвах карцін, належачых яму: “Талачынскі краявід”, “Сядзіба”, “Ваколіца”, “Прадвесне”, “На золку”, “Май”, “Партрэт маці”, “Партрэт аднавяскоўца”, “Дзед”, “Жніво”. Што цікавае, як і ўсё табе блізкае, яны не адпускаюць, абуджаюць успаміны.
Творчасць Юрыя Палякова прадстаўлена ў праекце скульптурамі з выявай гістарычных асоб. Гэта работы “Леў Сапега”, “Канстанцін Астрожскі”, “Уладзімір Караткевіч”, “Соф’я Гальшанская і Уладзіслаў Ягайла” і карцінамі, напісанымі акварэллю, — “Дзень нараджэння” і “Двое”. Кожная з увасобленых у бронзе ці дрэве асоб мае дачыненне да нашага краю, яго мінулага, повязь з якім духоўна ніколі не парываецца. Яны тут або нарадзіліся, або лёс прыводзіў іх сюды як дзяржаўных, палітычных дзеячаў, і нашая зямля была тым месцам, дзе вырашалі-ся важныя пытанні як для іх асабіста, так і для краіны ў цэлым. Дык хіба ж можна гэтым не ганарыцца, пра гэтае не распавядаць, гэтае не вывучаць?!
Шырока падаецца ў праекце жыццё і творчасць народнага мастака СССР, Героя Беларусі Міхаіла Андрэевіча Савіцкага. Тут і альбомы, якія з уласным подпісам і пажаданнямі мастак перадаў у падарунак музею, і відэаролік, які расказвае пра лёс гэтага смелага, прынцыповага, шмат перажыўшага чалавека і таленавітага, глыбокага творцу.
Работамі ў тэхніцы выці-нанка прадстаўлена творчасць Аляксандра Кірэева.
Выстаўка дзейнічае на працягу трох тыдняў і хутка перагорне сваю першую старонку. Чарговая з іх будзе прадстаўлена ўжо іншымі імёнамі, іншымі талентамі малой радзімы. Каб уяўляць поўную карціну аб творчых, адораных людзях, якія праслаўлялі і праслаўляюць наш родны край, раім праследжваць за ажыццяўленнем цікавага і вельмі пазнавальнага праекта. Гэтае можна зрабіць толькі праз наведванне музея і знаёмства з экспазіцыямі ў фармаце праекта “Таленты малой радзімы”.
Віктар БІРУКОЎ.
